خط طغرا
طُغرا (یا طُغْری) نوعی از خوشنویسی پیچیدهاست که به وسیله آن لقبها و نام سلطان یا امیری را برسر فرمان او مینویشتند مانند «السلطان الاعظم الاعدل جلال الدین اکبر پادشاه غازی». این خط خاص به عنوان امضاء برای سلطانها در خاور میانه و بهویژه برای سلاطین عثمانی بکار میرفتهاست و در برخی مناطق آسیا مهرهای مشابه نیز دیده شدهاست.
این شیوه از خوشنویسی و ترکیب خط مرکب از چند خط عمودی منتهی به قوس گونهای تودرتو و متوازی است که به شکل کمانی و به مانند طره بر سر فرمانها، منشورها و احکام حاکمان در گذشته اغلب به یا شنگرف میکشیدهاند.
هندوشاه نخجوانی سروده:
اعدل اقطار شرق و غرب کز القاب او | بر مناشیر امور عدل طغرا کردهاند |
همچنین حافظ میگوید:
هلالی شد تنم زین غم که با طغرای ابرویش | که باشد مه که بنماید ز طاق آسمان ابرو |
کار نگاشتن طغرا بیشتر منصب و شغلی خاص بوده بیرون از منصب و شغل کاتب، و گماشته بدین کار را طغرانویس و گاه طغرائی مینامیدند و طغرا بمنزله امضاء شاه یا امیر و حاکم بودهاست.
قدیمیترین خطی که شبیه به طغرا برای امضاء سلاطین موجود است متعلق به اورخان اول (۱۲۴۸- ۱۳۵۹) دومین سلطان عثمانی است.
نگارخانه
-
طغرای سلطان سلیمان یکم (۱۵۲۰)
-
طغرای سلطان سلیم سوم (۱۷۸۹)
-
طغرای عبدالحمید دوم (۱۸۷۶)
-
طغرای سلطان محمد پنجم (۱۹۰۹)